Birinci Kısım- Amaç,Kapsam,Tanımlar

 

 

Madde 1 - Amaç

Madde 2 - Kapsam

Madde 3 - Tanımlar

 

 

İkinci Kısım - Tüketicinin Korunması

ve Aydınlatılması

 

 

Madde 

4 - Ayıplı Mal ve Hizmetler

Madde  5 - Satıştan Kaçınma

Madde  6 - Taksitli Satışlar

Madde  7 - Kampanyalı Satışlar

Madde  8 - Kapıdan Satışlar

Madde  9 - Kapıdan Satışlarda

Satıcının Yükümlülüğü

Madde 10 - Tüketici Kredisi

Madde 11 - Süreli Yayınlar

Madde 12 - Etiket

Madde 13 - Garanti Belgesi

Madde 14 - Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

Madde 15 - Servis Hizmetleri

Madde 16 - Ticari Reklam ve İlanlar

Madde 17 - Reklam Kurulu

Madde 18 - Zararlı ve Tehlikeli

Mal ve Hizmetler

Madde 19 - Kalite Denetimi

Madde 20 - Tüketicinin Eğitilmesi

 

 

 

 

 

Üçüncü Kısım - Tüketici

Kuruluşları

 

 

 

Madde 21 - Tüketici Konseyi

Madde 22 - Tüketici Sorunları Hakem

Heyeti

 

 

 

 

 

Dördüncü Kısım- Yargılamaya

ve Cezaya İlişkin Hükümler

 

 

 

Madde 23 - Tüketici Mahkemeleri

Madde 24 - Üretimin, Satışın Durdurulması

ve Malın Toplatılması

Madde 25 - Ceza Hükümleri

Madde 26 - Cezalarda Yetki, İtiraz

ve Zamanaşımı

 

 

 

 

 

Beşinci Kısım- Çeşitli

Hükümler

 

 

 

Madde 27 - Denetim

Madde 28 - Laboratuvar

Madde 29 - Ödenek

Madde 30 - Diğer Hükümler

Madde 31 - Yönetmelikler ve Düzenlemeler

Madde 32 - Kaldırılan Hükümler

Madde 33 - Yürürlük

Madde 34 - Yürütme

 

 

 

 

 

 

 

 

BİRİNCİ KISIM - Amaç,Kapsam,Tanımlar

Madde

1 - Amaç

Bu Kanunun amacı, ekonominin gereklerine ve kamu yararına uygun

olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını

koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici, çevresel

tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin

kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların

oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları

düzenlemektir.

 

Madde 2 - Kapsam

Bu Kanun, 1 inci maddede belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında

tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü hukuki işlemi

kapsar.

 

Madde 3 - Tanımlar

Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,

b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını,

c) Mal: Ticaret konusu taşınır eşyayı,

d) Hizmet: Bir ücret yada menfaat karşılığında yapılan bedeni ve/veya

fikri faaliyetleri,

e) Standart: Türk Standartını,

f) Tüketici: Bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai

olarak kullanan veya tüketen gerçek veya tüzel kişiyi,

g) Satıcı: Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere tüketciye

mal ve hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,

h) İmalatçı-Üretici: Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere

tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin

hammaddelerini yahut ara mallarını üretenleri,

i) Tüketici Örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek,

vakıf ve tüketim kooperatiflerini, İfade eder.

 

İKİNCİ KISIM - Tüketicinin Korunması ve Aydınlatılması

 

Madde 4 - Ayıplı Mal ve Hizmetler

 

Ambalajında, etiketinde,tanıtma ve kullanma kılavuzunda yer alan

veya satıcı tarafından vaadedilen veya standartında tespit edilen

nitelik ve/veya niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım

amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları

azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler

içeren mal veya hizmetler, ayıplı mal veya ayıplı hizmet olarak

kabul edilir.

Satın alınan malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde; tüketici,

malı teslim aldığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde bu malları

satıcı firmaya geri vererek değiştirilmesini veya ödediği bedelin

iadesini veya ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirimini

ya da ücretsiz olarak tamirini talep edebilir.Tüketici bu taleplerden

herhangi birisini tercihte serbesttir. Satıcı tüketicinin tercih

ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.Ayıplı maldan ve/veya

ayıplı malın neden olduğu her türlü zarardan dolayı tüketiciye karşı

satıcı, bayi, acenta, imalatçı-üretici ve ithalatçı, müştereken

ve müteselsilen sorumludurlar.Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi

bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.

Satılan malın ayıbı gizli nitelikte ise veya ayıp tüketiciden hile

ile gizlenmişse, satıcı 15 gün içerisinde kendisine başvurulmadığını

öne sürerek sorumluluktan kurtulamaz.

Satıcı daha uzun bir süre için garanti vermemiş ise, ayıplı maldan

ve ayıplı malın neden olduğu her türlü zararlardan dolayı açılacak

davalar, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile malın tüketiciye

teslimi tarihinden itibaren 2 yıllık zaman aşımına tabidir. Ancak

satıcı, satılan malın ayıbını tüketiciden hile ile gizlemiş ise,

2 yıllık zaman aşımı süresinden yararlanamaz.

Ayıplı hizmetler hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır. Ayıplı

hizmetin yeniden görülmesi imkansızlaşmıssa veya amaca aykırı sonuçlar

doğuracak nitelikte ise, bedel iadesinde tüketicinin ayıplı hizmetten

sağladığı fayda kadar indirim yapılır.

Ayıplı olduğu bilinerek satın alınan mal ve hizmetler hakkında yukarıdaki

hükümler uygulanmaz.

Satışa sunulacak kullanılmış, tamir edilmiş veya ayıplı mal üzerine

veya ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından alıcının kolaylıkla

okuyabileceği şekilde "Özürlüdür" ibaresini içeren bir

etiket konulması zorunludur. Bu durum, tüketiciye verilen fatura,

fiş veya satış belgesi üzerinde de gösterilir.

Yalnızca ayıplı mal satan veya işyerinin bir kat ya da reyon gibi

bir bölümünü sürekli olarak ayıplı mal satışına tahsis etmiş olan

satıcılara yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz.

 

Madde 5 - Satıştan Kaçınma

Üzerinde "numunedir" veya "satılık değildir"

ibaresi bulunmayan bir malın; ticari bir kuruluşun vitrininde, rafında

veya açıkça görülebilir herhangi bir yerinde teşhir edilmesi, onun

stokta bulunduğu anlamına gelir.Satıcı teşhir ettiği malların satışından

kaçınamaz.Satılmadığı halde satılmış gibi gösteremez.

Hizmetlerin satışından da haklı bir sebep olmaksızın kaçınılamaz.

Satıcı, bir mal veya hizmetin satışını, o mal veya hizmetin kendisi

tarafından belirlenen miktar, sayı, ebat veya süresi kadar satın

alınması ya da başka bir malın veya hizmetin saın alınması koşuluna

bağlı kılamaz.

Malın ya da hizmetin belli miktar, sayı, ebat ya da süre koşuluyla

satılması, teamül, ticari örf veya adetten ise, üçüncü fıkra hükmü

uygulanmaz.

 

Madde 6 - Taksitli Satışlar

 

Taksitli satışlarda; tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden

ödeme hakkına sahiptir.Tüketici aynı zamanda, bir taksit miktarından

az olmamak şartıyla bir veya birden fazla taksit ödemesinde bulunabilir.Her

iki durumda da satıcı, ödenen miktara göre gerekli faiz indirimini

yapmakla yükümlüdür.

Satıcı, taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde

kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa,

bu hak; ancak satıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda

ve tüketicinin ifa edilmemiş bir ediminin üzerinden en az dört hafta

geçmiş olması ve satıcının en az bir haftalık bir süre vererek muacceliyet

uyarısında bulunması koşullarıyla kullanılabilir.Taraflarca belirlenen

ve tüketiciye yazılı olarak bildirilen mal veya hizmetin toplam

satış fiyatı hiçbir şekilde arttırılamaz.

Taksitli satışlarda satıcı, aşağıdaki bilgileri yazılı olarak bildirmek

ve taraflar arasında aktedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye

vermek zorundadır.

a) Mal ve hizmetlerin peşin satış fiyatı,

b) Vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek toplam satış fiyatı,

c) Faiz miktarı, faizin hesaplandığı yıllık oran ve gecikme faiz

oranı,

d) Ön ödeme tutarı,

e) Ödeme planı.

 

Madde 7 - Kampanyalı Satışlar

 

Gazete, radyo, televizyon ilanı vesair yollarla halka duyurularak

düzenlenen kampanyalara iştirakçi kabul etmek suretiyle ve malın

veya hizmetin bilahare teslim edilmesi veya yerine getirilmesi vaadiyle

yapılan satışlarda, ilan ve taahhüt edilen mal ve hizmetlerin teslimatının

zamanında yapılmaması, fiyat, nitelik ve miktarında anlaşmalara

aykırı davranılması durumunda, satıcı, bayi, acenta, temsilci, imalatçı-üretici

ve ithalatçı müştereken ve müteselsilen sorumludur.

Kampanyalı satış olarak nitelendirilemeyen ancak, malın veya hizmetin

bilahere teslim veya yerine gtirilmesi koşuluyla yapılan her türlü

satışlar da birinci fıkra hükmüne tabidir.

Kampanyalı satışlarda satıcı, 6 ıncı maddenin üçüncü fıkrasında

belirtilen bilgilere ek olarak, "kampanya bitiş tarihi"

ve "malın veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih

ve şekli"ne ilişkin bilgileri de yazılı olarak vermekle yükümlüdür.

Taksitle yapılan kampanyalı satışlarda, 6 ıncı maddenin birinci

ve ikinci fıkra hükümleri de uygulanır.

 

Madde 8 - Kapıdan Satışlar

Kapıdan satışlar; işyeri, fuar, panayır gibi satış mekanları dışında,

önceden mutabakat olmaksızın yapılan değeri 1.000.000 Türk Lirasını

aşan, tecrübe ve muayene koşullu satışlardır.

Bu tür satışlarda; tüketici, yedi günlük tecrübe ve muayene süresi

sonuna kadar malı, kabul veya hiçbir gerekçe göstermeden, reddetmekte

serbesttir.Satıcı almış olduğu bedeli, kıymetli evrakı ve tüketiciyi

bu hukuki işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgeyi, cayma

bildiriminin kendisine iadeli taahhütlü mektup ya da noter aracılığı

ile ulaşması veya bizzat teslim edilmesi tarihinden itibaren 10

gün içerisinde tüketiciye iade etmekle ve 20 gün içerisinde de malı

geri almakla yükümlüdür.

Tüketici, malı kendisine teslim anındaki durumu ile geri vermekle

ve kullanım sözkonusu ise, kullanma dolayısıyla malın ticari değerindeki

kaybı tazminle yükümlüdür.Malın tüketicinin zilyedinde bulunması,

başlıbaşına bir değer azalmasını ifade etmez.

Mal veya hizmetin iadesi imkansızlaşmış veya iade amaca aykırı hale

gelmişse tüketici, bu mal veya hizmetten sağladığı fayda kadar bir

bedeli satıcıya ödemekle yükümlüdür.

Satıcının mal veya hizmeti işyeri dışında satışa sunması, teamül,

ticari örf veya adetten ise, bu madde uygulanmaz.

Taksitle yapılan kapıdan satışlarda, ayrıca 6 ıncı madde hükümleri

de uygulanır.

Birinci fıkrada belirtilen 1.000.000 liralık değer, her yılın Ekim

ayı sonunda Devlet İstatistik Enstitüsü'nün Toptan Eşya Fiyatları

Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artışı oranında artar.Bu

durum, Bakanlıkça her yıl Aralık ayı içinde Resmi Gazetede ilan

edilir.

 

Madde 9 - Kapıdan Satışlarda

Satıcının Yükümlülüğü

Kapıdan satışlarda satıcı, hazırladığı sözleşme, fatura veya tesellüm

makbuzu ile birlikte en az 12 punto siyah koyu harflerle yazılmış

"Tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin

ve hiçbir gerekçe göstermeksizin yedi gün içerisinde malı reddederek

alım-satım işleminden cayma hakkının var olduğunu ve cayma ihbarının

satıcıya bildirimi tarihinden itibaren on gün içinde de tüketicinin

vermiş olduğu bedelin, kıymetli evrakın ve tüketiciyi bu hukuki

işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgenin satıcı tarafından

iade edileceği"ni bildiren bir belgeyi; sahip olduğu hakların

kendisine anlatıldığını, cayma hakkını açıklayan belgenin kendisine

teslim edilip satıcının açık adresinin bildirilmiş olduğunu beyan

eden ve tüketici tarafından da imzalanmış olan bir tutanak karşılığında

tüketiciye vermekle yükümlüdür.

Satıcı tüketiciden almış olduğu imzalı belgeyi bir uyuşmazlık halinde

mahkemeye ibraz etmekle yükümlüdür.Satıcının bu belgeyiğ ibraz edememesi

halinde, satıcının bu belgede belirtilmiş olan borçlarını yerine

getirmemiş olduğu kabul edilir.

 

Madde 10 - Tüketici Kredisi

 

Tüketicilerin banka veya benzeri finans kurumlarına bir mal veya

hizmeti satın almak amacıyla tüketici kredisi almak için başvurmaları

durumunda banka veya finansman kuruluşları ile tüketiciler arasında

yazılı bir sözleşmenin yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının

da tüketiciye verilmesi zorunludur.Taraflar arasında akdedilen sözleşmede

öngörülen kredi şartları, sözleşme süresi içerisinde tüketici aleyhinde

değiştirilemez.

Sözleşmede;

a) Faizin hesaplandığı yıllık oran,

b) Ödeme tarihleri, anapara, faiz, fon ve diğer masrafların ayrı

ayrı belirtildiği ödeme planı,

c) Tüketici kredisi tutarı,

d) Faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borç tutarı,

e) İstenecek teminatlar,

f) Gecikme faizi oranı,

g) Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları,

h) Kredinin vadesinden önce kapatılmasına ilişkin şartlar,

Aranır.

Tüketici, banka veya finans kurumlarına borçlandığı toplam miktarı

önceden ödeyebileceği gibi aynı zamanda vadesi gelmemiş bir ya da

birden çok taksit ödemesinde de bulunabilir.Her iki durumda da banka

veya finans kurumları, ödenen miktara göre gerekli faiz, komisyon

indirimini yapmakla yükümlüdürler.

Banka veya finans kurumlarının, tüketici kredisini, belirli bir

mal veya hizmetin satın alınması ya da belirli bir satıcı ile yapılacak

hukuki işlem koşulu ile vermeleri durumunda bunlar, satılan malın

ayıbından ötürü tüketiciye karşı satıcı ile müştereken ve müteselsilen

sorumlu olurlar.

 

Madde 11 - Süreli Yayınlar

 

Süreli yayınlara abone olan tüketiciler, abonelik sözleşmesinde

yer alan fiyat ve niteliğe ilişkin koşullara aykırı davranılması

halinde, abone işlemlerini yapan sorumlu kişiye ya da yayın kurumuna

isteklerini yazılı olarak bildirmek kaydıyla aboneliklerine tek

taraflı son verebilirler. Yayıncı, abone ücretinin geri kalan kısmını

hiçbir kesinti yapmaksızın 15 gün içinde iade etmekle yükümlüdür.

Tüketicinin aboneliğe son verme isteği; yazılı bildirimin satıcıya

ulaştığı tarihten itibaren günlük yayınlarda 15 gün, haftalık yayınlarda

1 ay, aylık yayınlarda 3 ay sonra yürürlüğe girer. Daha uzun süreli

yayınlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayını müteakiben yürürlüğe

konulur.

 

Madde 12 - Etiket

Ticaret konusu olan ve perakende satışa arz edilen malların veya

ambalajların yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir, okunabilir

şekilde o malın menşei, cinsi ve fiyatı hakkında bilgileri içeren

etiket konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri kapsayan

listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.

Hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren listeler de birinci fıkraya

göre düzenlenerek asılır.

Bakanlık, etiket ve tarife listelerinin şeklini, içeriğini, usul

ve esaslarını bir yönetmelikle düzenler.

Belediyeler, bu madde hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine ilişkin

işleri yürütmekle görevlidirler.

 

 

Madde 13 - Garanti Belgesi

 

İthatçı veya imalatçı firmalar ithal ettikleri veya ürettikleri

sanayi malları için garanti belgesi düzenlemek zorundadırlar. Garanti

belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu

tüketicinin malı satın aldığı satıcı, bayi, acenta ya da temsilciliklere

aittir. Garanti süresi malın teslim tarihinden başlar ve asgari

bir yıldır. Garanti belgeleri, satın alınan mala ilişkin faturanın

tarih ve sayısı ile bandrol ve seri numarasını içermek zorundadır.

Satıcı; garanti belgesi kapsamındaki malların, garanti süresi içerisinde,

gerek malzeme ve işçilik gerekse montaj hatalarından dolayı arızalanması

halinde malı işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka

herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile

yükümlüdür.

Garanti süresi içerisinde sık sık arızalanması sonucu maldan yararlanamamanın

süreklilik arzetmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aşılması

hallerinde, tüketici, malın ücretsiz olarak yenisi ile değiştirilmesini

satıcıdan talep edebilir. Satıcı bu talebi rededemez. Tüketicinin

bu talebine karşı satıcı, bayi, acenta, imalatçı-üretici ve ithalatçı

müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.

Tüketicinin malı kullanım kılavuzunda yeralan hususlara aykırı kullanmasından

kaynaklanan arızalar, iki ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamı dışındadır.

Bakanlık, hangi sanayi mallarının garanti belgesi ile satılmak zorunda

bulunduğunu ve bu malların arızalarının tamiri için gereken azami

süreleri Türk Standartları Enstitüsü ile birlikte müştereken tespit

ve ilanla görevlidir.

 

Madde 14 - Tanıtma ve Kullanma

Kılavuzu

Sanayi mallarından ithal edilmiş olanların, bakım, onarım ve kullanılmasına

ait tanıtma ve kullanım kılavuzlarının aslına uygun Türkçe tercümeleriyle,

yurt içinde üretilenlerin bakım, onarım ve kullanılmasını gösterir

Türkçe tanıtım ve kullanım kılavuzlarıyla birlikte satılması zorunludur.

Bakanlık, sanayi mallarından hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu

ile satılmak zorunda bulunduğunu Türk Standartları Enstitüsü ile

birlikte tespit ve ilanla görevlidir.

 

Madde 15 - Servis Hizmetleri

İthalatçı ve imalatçılar sattıkları sanayi malları için o malın

Bakanlıkça tespit ve ilan edilen kullanım ömrü süresince, bakım,

onarım ve servis hizmetlerini yürütecekleri istasyonları kurmak

ve yeterli sayıda teknisyen kadrosu ile yedek parça stoku bulundurmak

zorundadırlar.

Bakanlık, hangi mallar için servis istasyonları kurulmasının zorunlu

olduğu ile servis istasyonlarının kuruluş ve işleyişine dair usul

ve esasları Türk Standartları Enstitüsü ile müştereken tespit ve

ilanla görevlidir.

 

Madde 16 - Ticari Reklam ve İlanlar

Ticari reklam ve ilanların yasalara ve genel ahlaka uygun, dürüst

ve doğru olmaları esastır.

Tüketici aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını

istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü,

şiddet hareketlerini ve suç işlemeye özendirici, kamu sağlığını

bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici

reklam ve ilanlar yapılmaz.

 

Madde 17 - Reklam Kurulu

Ticari reklam ve ilanlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemek,

bu ilkeler çerçevesinde ticari reklam ve ilanları incelemek ve inceleme

sonucuna göre 16 ncı madde hükümlerine aykırı hareket edenleri cezalandırmak,

sözkonusu reklam ve ilanları durdurmak ve/veya aynı yöntemle düzenlemek

hususlarında Bakanlığa öneride bulunmakla görevli bir Reklam Kurulu

kurulmuştur.

Reklam Kurulu, ticari reklam ve ilanlarda uyulması gereken ilkeleri

belirlemede; ülke koşullarının yanısıra, reklamcılık alanında evrensel

kabul görmüş tanım ve kuralları da dikkate alır.

Başkanlığı, Bakanın görevlendireceği ilgili Genel Müdür tarafından

yürütülen Reklam Kurulu;

a) Bakanlıkça, yükseköğretim görmüş ve iktisat, maliye, hukuk ve

işletmecilik dallarından birinde veya birkaçında en az 10 yıllık

tecrübesi bulunan kişiler arasından görevlendirilecek bir üye,

b) Adalet Bakanlığı'nca bu Bakanlıkta idari görevlerde çalışan hakimler

arasından görevlendirilecek bir üye,

c) Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu'nca görevlendirilecek bir üye,

 

d) Yükseköğretim Kurulunun reklamcılık alanında uzman üniversite

öğretim elemanları arasından seçeceği bir üye,

e) Türk Tabibleri Birliği Merkez Konseyi'nin görevlendireceği bir

üye,

f) Türkiye Barolar Birliğinin görevlendireceği bir üye,

g) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin görevlendireceği bir üye,

 

h) Ankara, İstanbul ve İzmir Gazeteciler Cemiyetlerinin kendi aralarından

seçeceği bir üye,

i) Reklamcılar derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği

bir üye,

j) Tüketici Konseyinin Konseye katılan tüketici örgütü temsilcileri

arasından seçeceği bir üye,

k) Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin görevlendireceği bir üye,

l) Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonunun görevlendireceği

bir üye,

m) Türk Standartları Enstitüsünden bir üye,

n) Diyanet İşleri Başkanlığından bir üye,

o) Mühendis Odaları Birliğinden bir üye,

p) İşçi Konfederasyonlarından iki üye,

Olmak üzere onyedi üyeden oluşur.

Kurul üyelerinin görev süreleri üç yıldır.Süresi bitenler yeniden

görevlendirilebilir veya seçilebilir.Üyelikler herhangi bir sebeple

boşaldığı takdirde boşalan yerlere üçüncü fıkra esasları dahilinde

bir ay içerisinde görevlendirme veya seçim yapılır.

Kurul ayda en az bir defa veya ihtiyaç duyulduğu herzaman Başkanın

çağrısı üzerine toplanır.

Kurul, Başkan dahil en az dokuz üyenin hazır bulunması ile toplanır

ve toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verir.

Kurul, gerekli görülen hallerde sürekli ve geçici olarak görev yapmak

üzere özel ihtisas komisyonları kurabilir.Kurulun bu komisyonlarda

görev yapmasını uygun göreceği kamu personeli, ilgili kamu kuruluşlarınca

görevlendirilir.

Kurul üyeleri ile özel ihtisas komisyonu üyelerinden kamu görevlisi

olanlara verilecek huzur hakkı ve kamu görevlisi olmayan kurul üyelerine

ödenecek huzur ücreti Bakanlıkça belirlenir.

Kurulun sekretaerya hizmetleri Bakanlık tarafından yerine getirilir.

Reklam kurulunun görevleri, kuruluş, çalışma usul ve esasları ile

sekreterya hizmetlerinin ne suretle yerine getirileceği Bakanlık

tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

 

Madde 18 - Zararlı ve Tehlikeli Mal ve Hizmetler

Tüketicinin kullanımına sunulan mal ve hizmetlerin kişi ve çevre

sağlığına zararlı veya tehlikeli olabilmesi durumunda, bu malların

emniyetle kullanılabilmesi için üzerine veya ekli kullanım kılavuzlarına,

bu durumla ilgili açıklayıcı bilgi ve uyarılar, açıkça görülecek

ve okunacak şekilde konulur veya yazılır. Bakanlık, hangi mal ve

hizmetlerin açıklayıcı bilgi ve uyarıları taşıması gerektiğini ve

bu bilgi ve uyarıların şeklini ve yerini Türk Standartları Enstitüsü

ile birlikte tespit ve ilanla görevlidir.

 

Madde 19 - Kalite Denetimi

Bakanlık, tüketicinin can ve mal güvenliği ile fizik ve çevre sağlığına

ve bu konularda bilgilendirilmesine ilişkin, standartına göre veya

standartı yoksa standarda esas teşkil etmek üzere belirlenecek özelliklere

göre yapılacak kalite denetimi ile mal, hizmet ve tesislerin belgelendirilmesi

hakkındaki usul ve esasları, Türk Standartları Enstitüsünün görüşünü

alarak tespit ve ilanla görevlidir.

Ancak 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca Turizm Bakanlığından

belgeli ve belgelendirilecek tesisler bu uygulamadan muaftır.

 

Madde 20 - Tüketicinin Eğitilmesi

Tüketicinin eğitilmesi konusunda her derecedeki okulların ders programlarına

Milli Eğitim Bakanlığınca gerekli ilaveler yapılır.

Tüketicinin eğitilmesi ve aydınlatılması için kitap, mecmua ve broşür

çıkarılmasına ve tüketicinin bilinçlendirilmesi için radyo ve televizyonlarda

programlar düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar, Tüketici Konseyinin

önerisi ile Bakanlıkça tespit ve ilan olunur.

 

ÜÇÜNCÜ KISIM - Tüketici Kuruluşları

 

Madde 21 - Tüketici Konseyi

Tüketicinin sorunlarının, ihtiyaçlarının ve çıkarlarının korunmasına

ilişkin gerekli tedbirleri araştırmak, sorunların tüketici lehine

çözülmesi için alınacak tedbirlerle, bu Kanunun uygulanmasına yönelik

tedbirlere dair görüşleri ilgili mercilere iletmek amacıyla, Bakanlığın

koordinatörlüğünde bir "Tüketici Konseyi" kurulur. Tüketici

Konseyi, Bakanın veya görevlendireceği bir bakanlık görevlisinin

başkanlığında, Adalet, İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık, Ulaştırma,

Tarım ve Köyişleri, Turizm ve Çevre Bakanlıkları ile Devlet Planlama

Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı,

Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, Türk Standartları Enstitüsü

Başkanlığı, Milli Prodüktivite Merkezi, Diyanet İşleri Başkanlığı,

Türk Belediyecilik Derneği, İşçi Sendikaları Konfederasyonları,

Türkiye Milli Kooperatifler Birliği, Yüksek Öğretim Kurulu, Türkiye

Barolar Birliği, Türk Mimar Mühendis Odaları Birliği, Türk Eczacılar

Birliği, Türk Tabibler Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği,

Milli Kalite Konseyi, Ahilik Araştırma ve Kültür Vakfı ve Tüketici

Örgütleri temsilcilerinden oluşur.

Tüketici Konseyini oluşturan kurum ve kuruluşların temsilcilerinin

sayı ve nitelikleri ile Tüketici Konseyine katılabilmek için tüketici

örgütlerinin sahip olmaları gereken asgari üye sayısı ve bu örgütlerin

Tüketici Konseyine göderecekleri temsilci sayısı Bakanlıkça belirlenir.Ancak,

kamu kurum ve kuruluşlarından gelen temsilcilerin sayısı, hiçbir

şekilde Tüketici Konseyinin toplam üye sayısının %50'sinden fazla

olamaz.Tüketici Konseyi yılda enaz birkez toplanır.

Tüketici Konseyinin çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar

Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

 

Madde 22 - Tüketici Sorunları Hakem Heyeti

Bakanlık, il ve ilçe merkezlerinde, tüketiciler ile satıcılar arasında

çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla belediyelerle koordineli

olarak, en az bir "tüketici sorunları hakem heyeti" oluşturmakla

görevlidir.

Başkanlığı Sanayii ve Ticaret İl Müdürü veya görevlendireceği bir

memur tarafından yürütülen tüketici sorunları hakem heyeti; belediye

başkanının konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği

bir üye, baronun mensupları arasından görevlendireceği bir üye,

ticaret ve sanayi odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği

bir üye ve tüketici örgütlerinin seçeceği bir üye olmak üzre başkan

dahil 5 üyeden oluşur. Ticaret ve Sanayi Odası ya da ayrı ayrı kurulduğu

yerlerde ticaret odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği

üye, uyuşmazlığın satıcı tarafını oluşturan kişinin tacir veya esnaf

ve sanatkar olup olmamasına göre ilgili odaca görevlendirilir.

Bakanlık taşra teşkilatının bulunmadığı il ve ilçelerde tüketici

sorunları hakem heyetinin başkanlığı en büyük mülki amir ya da görevlendireceği

bir memur tarafından yürütülür.Tüketici sorunları hakem heyetinin

oluşumunun sağlanamadığı yerlerde noksan üyelikler, belediye meclislerince

re'sen doldurulur.

Tüketici sorunları hakem heyetlerinin vereceği kararlar, tüketici

mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilir.Uyuşmazlık konusu

mal veya hizmet bedelinin 5.000.000 Tl'yi aşmadığı hallerde, bu

heyetlerce verilmiş bir karar olmaksızın tüketici mahkemelerine

başvurulamaz.Bu parasal sınır, her yıl 8 inci maddenin son fıkrasında

gösterilen usul çerçevesinde yeniden belirlenir.

25 inci maddede cezai yaptırıma bağlanmış hususlara ilişkin uyuşmazlıklar,

tüketici sorunları hakem heyetlerinin görev ve yetki kapsamı dışındadır.

Tüketici sorunları hakem heyetlerinin kurulması, çalışması, usul

ve esasları ile diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle

düzenlenir.

 

DÖRDÜNCÜ KISIM - Yargılamaya ve Cezaya İlişkin Hükümler

 

Madde 23 - Tüketici Mahkemeleri

Bu Kanunun uygulamasıyla ilgili olarak çıkacak her türlü ihtilaflara

tüketici mahkemelerinde bakılır.

Tüketici mahkemelerinin yargı çevresi, Hakimler ve Savcılar Yüksek

Kurulunca belirlenir.

Tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve

Bakanlıkça açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır.Tüketici

Mahkemelerinde görülecek davalar Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun

Yedinci Babı, Dördüncü Faslı hükümlerine göre yürütülür.

 

Madde 24 - Üretimin, Satışın Durdurulması ve

Malın Toplatılması

Satışa sunulan bir seri malın ayıplı olması durumunda Bakanlık veya

tüketici örgütleri, ayıplı seri malın üretiminin ve satışının durdurulması

ve satış amacıyla elinde bulunduranlardan toplatılması için dava

açabilirler.

Mahkeme, dava sonunda ayıplı malların toplatılması kararını vermişse;

ayıplı malın ve ayıbın niteliğine göre bu malların, satıcıya iade

edilip edilmemesine de karar verir.Ancak, malların toplatılması

için yapılan her türlü masraf, aleyhine karar verilen kişi tarafından

ödenmedikçe mallar kendisine iade edilmez.

Dava konusu malları satış amacıyla elde etmiş olan üçüncü kişilerin

açacakları rücu davaları da asıl davaya bakan mahkemede görülür.

Ayıplı malları satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi

zararlar nedeniyle tek tek dava açma hakları saklıdır.

 

Madde 25 - Ceza Hükümleri

4 üncü maddenin yedinci fıkrasında, 5 inci maddenin birinci fıkrasına,

6 ncı maddenin üçüncü fıkrasına, 7 inci maddenin üçüncü fıkrasına,

9 uncu maddenin birinci fıkrasına, 10 uncu maddenin birinci fıkrasına

ve 12 inci maddenin bir ve ikinci fıkralarına aykırı hareket edenler

hakkında 5.000.000 lira para cezası uygulanır.

8 inci maddenin ikinci fıkrasına, 13 üncü maddenin bir ve ikinci

fıkralarına, 14 üncü maddenin birinci fıkrasına, 15 inci maddenin

birinci fıkrasına, 27 inci maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket

edenler hakkında 10.000.000 lira para cezası uygulanır.

16 ıncı maddeye aykırı hareket edenler hakkında 200.000.000 lira

para cezası uygulanır.16 ıncı maddeye aykırılık, ülke düzeyinde

yayın yapan yazılı, sözlü, görsel vesair araçlar ile gerçekleşmiş

ise, cezanın on katı uygulanır.Bakanlık ayrıca ticari reklam veya

ilanın durdurulması ve/veya aynı yöntemle düzeltilmesini ilgililerden

ister.Bu isteğe rağmen 16 ıncı maddeye aykırılığın devamı halinde,

Bakanlık ticari reklam veya ilanın durdurulması ve/veya aynı yöntemle

düzeltilmesi talebi ile tüketici mahkemelerine başvurabilir.

18 inci ve 19 uncu maddeye aykırı hareket edenler hakkında 100.000.000

lira para cezası uygulanır. Ayrıca 18 inci madde uyarınca mecburi

standartına aykırı olarak imal edilen malın, tüketicinin, can ve

mal güvenliği ve sağlığı ile doğrudan ilginin bulunması ve standartına

intibak ettirilmesinin imkansız olması hallerinde tüketici mahkemesi,

doğrudan veya Bakanlığın başvurusu üzerine üretim ve satışın engellenmesi

için işyerinin kapatılmasına ve malın müsaderesine ve gerektiğinde

tüketim ve kullanım amacıyla elinde bulunduranlardan toplatılmasına

karar verebilir. Bu fıkranın uygulandığı hallerde, verilip kesinleşen

işyeri kapatma karar özetleri, büyük harfle yazılmak suretiyle ve

kapatma süresi kadar kalmak üzere kapatılan işyerinin göze çarpan

bir yerine yapıştırılır.Ayrıca karar özeti mahkemece Cumhuriyet

Başsavcılığına bildirilir ve masrafı daha sonra faillerden alınmak

üzere Ankara, İstanbul, İzmir'de yayınlanan ve tirajı yüzbinin üzerinde

bulunan bir veya iki gazetede ve ayrıca varsa suç yerinde yayınlanan

mahalli bir gazetede derhal ilan edilir.

Yukarıdaki fıkralarda belirtilen para cezaları, suçun aynı yıl içerisinde

tekerrürü halinde iki misli olarak uygulanır.Para cezaları her yılın

başında Türk Ceza Kanununun Ek 2 inci madde hükümleri uyarınca arttırılır.

Bu Kanunda yazılı fiiller hakkında verilecek idari para cezaları,

bu fiiller için diğer kanunlarda yazılı cezaların uygulanmasına

engel olmaz.

 

Madde 26 - Cezalarda Yetki, İtiraz ve Zamanaşımı

 

25 inci maddenin;

a) Birinci fıkrasında düzenlenen 12 inci maddenin bir ve ikinci

fıkralarına aykırılık halinde öngörülen cezalar belediye encümenlerince,

 

b) Üçüncü fıkrasında gösterilen cezalar Bakanlık tarafından,

c) Diğer cezalar o yerin mülki amiri tarafından verilir.

Bu Kanunda düzenlenen her türlü para cezası, idari niteliktedir.Bu

cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde

yetkili idari mahkemesine itiraz edebilir.İtiraz, idarece verilen

cezanın yerine getirilmesini durdurmaz ve zaruret görülmeyen hallerde

evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır.İtiraz

üzerine idare mahkemesince verilen kararlar kesindir.

25 inci maddeye göre verilen para cezaları, Amme Alacaklarının Tahsil

Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.

Bu Kanunda düzenlenen idari para cezalarının verilmesine ilişkin

cezai zamanaşımı süresi bir yıldır. Zamanaşımı süresi bu Kanunun

hükümlerine aykırı fiilin işlendiği tarihte başlar.

Sürekli veya tekrarlanan ihlaller söz konusu ise süre, ihlalin sona

erdiği ya da en son tekrarlandığı günden itibaren başlar.Karar aleyhine

yargı yoluna başvurulmuş olması tahsil zamanaşımını keser.

Cezalar, cezayı vermeye yetkili merci tarafından yedi gün içerisinde

ilgilinin mensup olduğu meslek kuruluşuna bildirilir.

 

BEŞİNCİ KISIM - Çeşitli Hükümler

 

Madde 27 - Denetim

Bu Kanunun uygulanmasında, Bakanlık müfettişleri ve kontrolörleri

ile Bakanlıkça ve belediyelerce görevlendirilecek personel; fabrika,

mağaza, dükkan, ticarethane, depo, ambar gibi her türlü mal konulan

ve/veya satılan veya hizmet sunulan yerlerde denetleme, inceleme

ve araştırma yapmaya yetkilidirler.

Bu Kanunun kapsamına giren hususlarda yetkili ve görevli kişi ve

kuruluşlara her türlü bilgi ve belgelerin doğru olarak gösterilmesi

ve asıl ve onaylı kopyalarının verilmesi zorunludur.

 

Madde 28 - Laboratuvar

Bakanlık, bu Kanunun uygulanması için labaratuvarlar kurabilir veya

Bakanlıkların kurulu bulunan labaratuvarlarından istifade edebilir;

kalite kontrolü yapacak resmi ve özel kuruluş labaratuvarlarında

bulunması gereken asgari teknik özellikleri ilgili bakanlıklar ile

müştereken tespit ve ilanla görevlidir.

Bakanlıkça yapılan denetimler sırasında alınan numunelerin tahlilleri

resmi veya özel kuruluş labaratuvarlarında yaptırılabilir.Tahlil

sonuçlarının standartına aykırı çıkması halinde, buna ilişkin tüm

giderler üretici kişi veya kuruluş tarafından ödenir. Bu giderler,

Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.

 

 

Madde 29 - Ödenek

Bu Kanunla kurulan Tüketici Konseyi, tüketici sorunları hakem heyetleri

ve Reklam Kurulunun kuruluş ve çalışmalarına ilişkin masraflar ile

sair harcamalar, Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.

Yeni kurulacak ve sermayeleri en az yüzmilyon Lira ve daha yukarıda

olan anonim ve limited şirket statüsündeki tüm ortaklıkların sermayelerinin

ve sermaye artırımı halinde artan kısmın binde ikisi nisbetinde

yapılacak ödemeler, TC Merkez Bankası nezdinde açılacak bir hesapta

toplanır.Bu hesapta toplanan paraların yüzde beşi bu Kanunun uygulanmasında

görev alan kuruluşlar tarafından, yüzde doksan beşi ise 4054 sayılı

Kanunla kurulan "Rekabet Kurumu" tarafından kullanılır.

 

 

Madde 30 - Diğer Hükümler

Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanır.

 

Madde 31 - Yönetmelikler ve Düzenlemeler

Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, Kanunun yayımı tarihinden itibaren

bir yıl içerisinde ilgili kamu kuruluşları, mesleki üst kuruluşlar

ve tüketici örgütlerinin görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılır.Bakanlık,

bu Kanunun uygulamasıyla ilgili olarak mevzuat çerçevesinde gerekli

tedbirleri almaya ve düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.

 

Madde 32 - Kaldırılan Hükümler

3489 sayılı Pazarlıksız Satış Mecburiyetine Dair Kanun, 632 sayılı

İthal veya Yurt İçinde İmal Edilen Taşıt Araçları, Motor, Makina

Alet ve Cihazların Tanıtmalık ile Birlikte Satışı Hakkında Kanun

yürürlükten kaldırılmıştır.

GEÇİCİ MADDE 1

Tüketici mahkemeleri kuruluncaya kadar bu mahkemelerde görülmesi

gereken davalara bakacak mahkemeleri, Hakimler ve Savcılar Yüksek

Kurulu belirler.

 

Madde 33 - Yürürlük

Bu Kanun yayımı tarihinden 6 ay sonra yürürlüğe girer.

 

Madde 34 - Yürütme

Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

 

 

 

 

 

 

cultureSettings.RegionId: 0 cultureSettings.LanguageCode: TR